Mga Aral ng Katipunan ni Emilio Jacinto • Ang kabuhayang hindi ginugugol sa isang dakila at banal na kadahilanan ay kahoy na walang lilim, kung di man damong makamandag. • Ang gawang magaling na nagbubuhat sa pagpipita sa sarili, at hindi sa talagang nasang gumawa ng kagalingan, ay di kabaitan. • Ang tunay na kabanalan ay ang pagkakawanggawa, ang pag-ibig sa kapwa, at ang isukat ang bawat kilos, gawa't pangungusap sa talagang katuwiran. • Maitim man at maputi ang kulay ng balat, lahat ng tao'y magkakapantay; mangyayaring ang isa'y higtan sa dunong, sa yaman, sa ganda. ngunit di mahihigtan sa pagkatao. • Dangal at hindi ang pagnanasang makasaril ang inuuna ng may dakilang kalooban; pagnanasang makasaili at hindi dangal ang inuuna ng may hamak na puso. • Sa taong walang hiya, ang salita'y panunumpa. • Huwag mong sayangin ang panahon; ang yamang nawala'y mangyayaring magbalik; ngunit ang panahong nagdaan na'y di na-magbabalik. • Ang mga taong matalino ay may pag-ingat sa bawat sasabihin at marunong maglihim ng dapat ipaglihim. • Sa daang matinik ng kabuhayan, lalaki ang siyang patnugot ng asawa't mga anak; kung ang umaakay ay tungo sa kasamaan, ang patutunguhan ng inaakay ay kasamaan din. • Ang babae ay huwag ituring na isang bagay na libangan lamang, kundi isang katuwang at karamay sa mga kahirapan nitong kabuhayan; gamitan mo ng buong pagpipitagan ang kanyang kahinaan, at alalahanin ang inang pinagbuhata't nag-iwi sa iyong kasanggulan. • Ang di mo ibig gawin sa asawa mo, anak, at kapatid, ay huwag mong gagawin sa asawa, anak, at kapatid ng iba. • Ang kamahalan ng tao'y wala sa pagkahari, wala sa tangos ng ilong at puti ng mukha, wala sa mataas na kalagayan sa balat ng lupa; wagas at tunay na mahal na tao kahit laking gubat at walang nabatid kundi ang sariling wika, yaong may magandang asal, may isang pangungusap, may dangal at puri; yaong di napaaapi't di nakikiapi, yaong marunong magdamdam at marunong lumingap sa bayang tinubuan. • Pag laganap ng mga aral na ito at maningning na sumikat ang araw ng mahal na kalayaan dito sa kaaba-abang Sangkapuluan, at sabugan ng matamis niyang liwanag ang nagkakaisang magkakalahi't magkakapatid ng ligayang walang katapusan, ang mga ginugol sa buhay. pagod at mga tiniis na kahirapa'y labis nang natumbasan. Ang Katipunan ay pinatrubayan ng Sampung Utos ni Andres Bonifacio at ng Mga Aral ni Emilio Jacinto. Pagkatapos na mabasa ito, sabihin kung ang mga aral ng Katipunan ay nasasalig o hindi sa mga tuntunin ng demokrasya. Sanggunian: Zamora, Benigno at Vilanueva, P.R. Diwang Ginto - Unang Bahagi. Manila: Philippine Book Company, 1949, pp. 45-47.

Mga Aral ng Katipunan ni Emilio Jacinto • Ang kabuhayang hindi ginugugol sa isang dakila at banal na kadahilanan ay kahoy na walang lilim, kung di man damong makamandag. • Ang gawang magaling na nagbubuhat sa pagpipita sa sarili, at hindi sa talagang nasang gumawa ng kagalingan, ay di kabaitan. • Ang tunay na kabanalan ay ang pagkakawanggawa, ang pag-ibig sa kapwa, at ang isukat ang bawat kilos, gawa't pangungusap sa talagang katuwiran. • Maitim man at maputi ang kulay ng balat, lahat ng tao'y magkakapantay; mangyayaring ang isa'y higtan sa dunong, sa yaman, sa ganda. ngunit di mahihigtan sa pagkatao. • Dangal at hindi ang pagnanasang makasaril ang inuuna ng may dakilang kalooban; pagnanasang makasaili at hindi dangal ang inuuna ng may hamak na puso. • Sa taong walang hiya, ang salita'y panunumpa. • Huwag mong sayangin ang panahon; ang yamang nawala'y mangyayaring magbalik; ngunit ang panahong nagdaan na'y di na-magbabalik. • Ang mga taong matalino ay may pag-ingat sa bawat sasabihin at marunong maglihim ng dapat ipaglihim. • Sa daang matinik ng kabuhayan, lalaki ang siyang patnugot ng asawa't mga anak; kung ang umaakay ay tungo sa kasamaan, ang patutunguhan ng inaakay ay kasamaan din. • Ang babae ay huwag ituring na isang bagay na libangan lamang, kundi isang katuwang at karamay sa mga kahirapan nitong kabuhayan; gamitan mo ng buong pagpipitagan ang kanyang kahinaan, at alalahanin ang inang pinagbuhata't nag-iwi sa iyong kasanggulan. • Ang di mo ibig gawin sa asawa mo, anak, at kapatid, ay huwag mong gagawin sa asawa, anak, at kapatid ng iba. • Ang kamahalan ng tao'y wala sa pagkahari, wala sa tangos ng ilong at puti ng mukha, wala sa mataas na kalagayan sa balat ng lupa; wagas at tunay na mahal na tao kahit laking gubat at walang nabatid kundi ang sariling wika, yaong may magandang asal, may isang pangungusap, may dangal at puri; yaong di napaaapi't di nakikiapi, yaong marunong magdamdam at marunong lumingap sa bayang tinubuan. • Pag laganap ng mga aral na ito at maningning na sumikat ang araw ng mahal na kalayaan dito sa kaaba-abang Sangkapuluan, at sabugan ng matamis niyang liwanag ang nagkakaisang magkakalahi't magkakapatid ng ligayang walang katapusan, ang mga ginugol sa buhay. pagod at mga tiniis na kahirapa'y labis nang natumbasan. Ang Katipunan ay pinatrubayan ng Sampung Utos ni Andres Bonifacio at ng Mga Aral ni Emilio Jacinto. Pagkatapos na mabasa ito, sabihin kung ang mga aral ng Katipunan ay nasasalig o hindi sa mga tuntunin ng demokrasya. Sanggunian: Zamora, Benigno at Vilanueva, P.R. Diwang Ginto - Unang Bahagi. Manila: Philippine Book Company, 1949, pp. 45-47.